Cres
Region: Wyspa Cres
Cres – zbudowany na planie średniowiecznej, urbanistycznej struktury, położony jest w zachodniej części wyspy Cres w dobrze osłoniętej zatoce. Wokół starej części miasta Cres wzdłuż zatoki wybudowano obecną część miasta w formie podkowy.
Pierwsze wzmianki o obecności człowieka pochodzą z czasów prehistorycznych. Miasto Cres powstało na miejscu antycznej twierdzy (Crexa, Crepsa), po drugiej stronie wyspy w zatoce Lovreska znajdują się opuszczone (staro) słowiańskie miejscowości. Liczne herby wybite na drzwiach wejściowych świadczyły o statusie mieszkańca tego domu – kapitana, lekarza, kowala, rybaka i innych.
Początki rozwoju miasta datowane są już w Średniowieczu, w 1332 roku Cres zdobył status miasta a w 1459, w okresie panowania Wenecji, przejął od miasta Osor sprawowanie wszystkich do tej pory pełnionych przez Osor funkcji administracyjnych.
Stare centrum miasta otoczone murami w formie prostokąta z pięcioma wieżami i trzema bramami miejskimi powstało pod koniec panowania Wenecji i w głównej części zachowało do dzisiaj swój pierwotny wygląd.